Anal bölge, yapısı ve sinir uçları nedeniyle oldukça hassastır. Uzun süreli kabızlık ve aşırı ıkınma sonucunda anal bölgede yırtıklar meydana gelebilir. Anal fissür, genellikle anoderm adı verilen ve anüsün en zayıf kısmı olan bölgede, sırt üstü yatarken saat 6 hizasında oluşur. Fissür oluştuğunda, vücut doğal olarak iyileştirici hücreleri devreye sokarak yırtılan bölgeyi onarmaya çalışır. Ancak, iyileşme tamamlanmadan dışkılama yapılması, fissürün tekrar açılmasına neden olabilir.
Hastalar sıklıkla “Anal fissür nasıl oluşur?” diye sorarlar. Anal fissürün en yaygın nedeni uzun süreli kabızlıktır. Ancak kabızlık ve aşırı ıkınmanın yanı sıra, anüsü saran düz kas liflerinin aşırı kasılması da fissüre yol açabilir. Bu durum, tuvalete gitmeyi zorlaştırarak yaraya neden olabilir ve zamanla kronikleşebilir.
Anal fissürün diğer nedenleri şunlardır:
Anal fissür, rektal bölgedeki çatlakların neden olduğu bir durumdur ve genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
Doktor, genellikle tıbbi geçmişinizi sorgulayarak ve fiziksel muayene yaparak anal fissürü teşhis eder. Akut anal fissür, kâğıt kesiğine benzer taze bir yırtık gibi görünürken, kronik anal fissür daha derin bir yırtık olarak kendini gösterir. Gerekirse, anoskopi, esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi ileri tetkikler yapılabilir.
Anal fissür oluşumunu önlemek için şunlara dikkat edebilirsiniz:
Anal fissür tedavisi, yaşam tarzı değişikliklerinden cerrahi müdahaleye kadar çeşitlilik gösterir:
Evde uygulanabilecek bazı yöntemler şunlardır:
Anal fissürün semptomlarını hafifletmek ve iyileşmeyi desteklemek için bu yöntemler etkili olabilir, ancak kronikleşmiş fissürlerde profesyonel tıbbi tedavi gerekebilir.
Anal fissür evde tedavi edilemez, sadece ağrısı azaltılabilir. Lif açısından zengin gıdalar tüketmek ve bol su içmek kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir. Ilık oturma banyoları, anal bölgedeki kasları gevşetir ve rahatlama sağlar.
Reçetesiz satılan dışkı yumuşatıcılar kullanarak dışkının daha yumuşak olmasını sağlayabilirsiniz. Nitrogliserin merhem veya hidrokortizon krem uygulayarak bölgesel kan akışını artırabilir ve iyileşmeyi destekleyebilirsiniz. Topikal ağrı kesiciler, ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir. Ancak, semptomlar devam ederse veya şiddetliyse, bir doktora danışmak önemlidir.
Anal fissür tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve iyileşmesi daha zor hale gelebilir. Sürekli ağrı ve rahatsızlık hissi günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. Kronik fissürler, anal bölgedeki kaslarda spazmlara yol açarak dışkılama sırasında şiddetli ağrıya neden olabilir.
Tedavi edilmeyen fissürler enfekte olabilir ve apselere yol açabilir. Kronik fissürlerde, anüs çevresinde cilt kıvrımları veya deri etiketleri oluşabilir. Uzun süreli kanama, anemiye yol açabilir. Tedavi edilmeyen fissürler, nadir de olsa, ciddi bağırsak sorunlarına ve komplikasyonlara neden olabilir. Hasta, ağrı korkusuyla tuvalete gitmekten kaçınabilir ve bu da daha fazla kabızlığa yol açabilir. Tedavi edilmediğinde, cerrahi müdahale gerektirebilecek daha ciddi durumlar ortaya çıkabilir. Erken müdahale, uzun vadeli komplikasyonların önlenmesi için önemlidir.