Anal fissür, anüs çevresindeki deri veya mukozada meydana gelen küçük bir yırtıktır. Bu durum genellikle ağrılı ve rahatsız edici olabilir. Anal fissür başlangıcını anlamak, erken teşhis ve tedavi için oldukça önemlidir. Eğer bu durumu daha önce hiç duymadıysanız veya kendinizde anal fissür olduğundan şüpheleniyorsanız, bu rehber tam size göre. Bu yazıda, anal fissürün ne olduğunu, başlangıç belirtilerini ve bu durumu nasıl tanıyabileceğinizi ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
Anal Fissür Nedir?
Anal fissür, anüsün iç yüzeyinde, genellikle dışkılama sırasında meydana gelen küçük bir yırtık veya çatlak olarak tanımlanır. Bu yırtık, anüsün alt kısmında bulunan hassas deri veya mukozada oluşur ve genellikle dışkının geçişi sırasında oluşan travma sonucu ortaya çıkar. Sert veya büyük dışkılar, kabızlık, ishal veya uzun süreli zorlanma gibi durumlar, anal fissür gelişimine neden olabilir.
Anal fissürler, her yaşta ortaya çıkabilir ancak özellikle genç yetişkinlerde ve bebeklerde daha yaygındır. Çoğu durumda, fissürler kendiliğinden iyileşebilir, ancak bazı durumlarda kronikleşebilir ve sürekli bir rahatsızlık kaynağı haline gelebilir.
Anal Fissür Başlangıcının Belirtileri
Anal fissür başlangıcını tanımak, erken dönemde müdahale etmek ve semptomların kötüleşmesini önlemek için önemlidir. Anal fissürün en yaygın belirtileri şunlardır:
1. Dışkılama Sırasında ve Sonrasında Ağrı: Anal fissürün en belirgin belirtilerinden biri, dışkılama sırasında ve sonrasında hissedilen keskin, yanma tarzında bir ağrıdır. Bu ağrı, genellikle dışkının geçişi sırasında fissürün tahriş olmasından kaynaklanır. Ağrı, birkaç dakika sürebileceği gibi, saatlerce devam edebilir ve günlük aktiviteleri olumsuz yönde etkileyebilir.
2. Anüste Kaşıntı ve Yanma Hissi: Fissürün bulunduğu bölgede kaşıntı ve yanma hissi de yaygındır. Bu his, özellikle fissürün yeni oluşmaya başladığı durumlarda belirgindir. Kaşıntı, fissürün iyileşme sürecini geciktirebileceği için dikkatli olunmalıdır. Kaşıntıyı hafifletmek için bölgenin temiz ve kuru tutulması önemlidir.
3. Dışkıda Kan Görülmesi: Anal fissürün bir diğer yaygın belirtisi, dışkıda parlak kırmızı kan görülmesidir. Bu kanama genellikle dışkılama sırasında meydana gelir ve fissürün yüzeyindeki küçük kan damarlarının yırtılması sonucu oluşur. Kanama, genellikle küçük miktarda olur ve dışkının üstünde veya tuvalet kağıdında fark edilebilir.
4. Anüs Çevresinde Şişlik ve Sertlik: Bazı durumlarda, fissürün bulunduğu bölgede hafif bir şişlik veya sertlik oluşabilir. Bu şişlik, fissürün etrafındaki dokuların iltihaplanması sonucu meydana gelir ve bu durum ağrıyı artırabilir. Şişlik, genellikle fissürün ilerlemiş vakalarında daha belirgin hale gelir.
5. Anüs Çevresinde Tahriş: Anal fissür başlangıcında, anüs çevresindeki ciltte tahriş ve hassasiyet görülebilir. Bu tahriş, dışkılama sonrası temizlik sırasında artabilir ve ciltte kızarıklık veya hassasiyet oluşabilir. Tahriş, cildin çatlama riskini artırabilir ve bu da fissürün ilerlemesine neden olabilir.
Anal Fissür Başlangıcı Nasıl Teşhis Edilir?
Anal fissürün teşhisi genellikle hastanın şikayetlerine ve fiziksel muayeneye dayanır. Bir doktor, anal bölgede gözle görülür bir yırtık olup olmadığını belirlemek için anüsü inceleyebilir. Fissürün yeri, boyutu ve derinliği, tedavi planını belirlemek açısından önemlidir.
1. Anamnez (Hastalık Geçmişi): Doktor, hastanın dışkılama alışkanlıkları, kabızlık veya ishal gibi bağırsak hareketleriyle ilgili sorunlar ve anal bölgede daha önce yaşanan ağrı veya kanama gibi semptomlar hakkında bilgi alacaktır. Bu bilgiler, fissürün nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.
2. Fiziksel Muayene: Fiziksel muayene sırasında, doktor anal bölgeyi dikkatlice inceleyerek fissürün yerini ve boyutunu tespit eder. Fissürün bulunduğu yer, genellikle saat 6 ve saat 12 yönlerinde olur. Ayrıca, fissürün çevresindeki dokuların durumu da değerlendirilir. Bazı durumlarda, fissürün kronikleştiğini gösteren cilt katlantıları (skin tags) da görülebilir.
3. Ek Tetkikler: Kronik veya tekrarlayan fissürler söz konusu olduğunda, altta yatan diğer bağırsak hastalıklarını ekarte etmek için ek tetkikler gerekebilir. Bu tetkikler arasında rektoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi yer alabilir. Bu prosedürler, doktorun bağırsakları daha ayrıntılı bir şekilde incelemesine olanak tanır.
Anal Fissür Başlangıcında Ne Yapılmalı?
Eğer anal fissür belirtileri yaşıyorsanız, erken dönemde tedaviye başlamak önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, fissürün kronikleşme riski o kadar azalır. İşte anal fissür başlangıcında yapabilecekleriniz:
1. Diyet ve Sıvı Alımı: Yeterli miktarda su içmek ve lif açısından zengin bir diyet uygulamak, dışkının yumuşak olmasını sağlar ve dışkılama sırasında anüsün zorlanmasını önler. Bu, fissürün iyileşmesine yardımcı olabilir ve yeni fissür oluşumunu engelleyebilir.
2. Topikal Kremler ve Merhemler: Doktorunuzun önerisiyle, anal bölgeye uygulanacak topikal kremler veya merhemler kullanabilirsiniz. Bu ürünler, bölgedeki tahrişi azaltabilir, ağrıyı hafifletebilir ve iyileşme sürecini hızlandırabilir.
3. Sıcak Su Oturma Banyoları: Sıcak su oturma banyoları, anal bölgedeki kasların gevşemesine ve kan dolaşımının artmasına yardımcı olabilir. Bu, fissürün iyileşmesini hızlandırabilir ve ağrıyı hafifletebilir. Günde birkaç kez, 10-15 dakika süresince oturma banyosu yapmak yararlı olabilir.
4. Doktor Kontrolü: Anal fissür belirtileri birkaç hafta içinde düzelmezse, mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Uzun süren fissürler, kronikleşme eğilimindedir ve bu durumda daha invaziv tedavi yöntemleri gerekebilir. Doktorunuz, uygun tedavi seçeneklerini sizinle birlikte değerlendirerek en iyi yaklaşımı belirleyecektir.
Anal fissür başlangıcı, dışkılama sırasında ve sonrasında hissedilen ağrı, dışkıda kan, anüs çevresinde kaşıntı ve tahriş gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtileri fark ettiğinizde, erken müdahale etmek ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak önemlidir. Eğer anal fissür belirtileriniz varsa, en kısa sürede bir sağlık uzmanına başvurarak durumu değerlendirmelisiniz. Unutmayın, anal fissür tedavi edilebilir bir durumdur ve doğru tedavi ile semptomlar hafifletilebilir, hatta tamamen ortadan kaldırılabilir.
